Składniki budżetu państwa
Budżet państwa, tak jak budżet każdego gospodarstwa domowego i każdego z nas osobiście, zawiera dochody i wydatki, a ponadto w dłuższym okresie bilans tych dochodów i wydatków powinien się równoważyć. Podstawową różnicą jest tylko skala dochodów i wydatków oraz łatwość ich osiągania – państwu łatwiej osiągnąć dochody niż zwykłemu gospodarstwu domowemu. Podstawowymi dochodami państwa są kwoty uzyskane z podatków. Największe wpływy państwo uzyskuje z podatku od osób fizycznych (PIT), od osób prawnych (CIT), a także z podatku od towarów i usług (VAT). Oprócz tego państwo może uzyskiwać wpływy z podatków pośrednich, takich jak cło czy też akcyza. W zależności od koniunktury gospodarczej pokaźnym zasileniem budżetu państwa może przekazanie części zysku przez Narodowy Bank Polski. Państwo ma jednak także duże wydatki. Największy udział w tych wydatkach mają te na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, czyli w praktyce dotacje do ZUS i KRUS, aby te instytucje mogły na bieżąco wypłacać emerytury i renty. Ponadto państwo wydaje duże kwoty na obronę narodową, bezpieczeństwo publiczne i wymiar sprawiedliwości, szkolnictwo wyższe oraz oświatę, administrację publiczną, transport i wiele innych dziedzin. Sporą część wydatków stanowią też koszty obsługi zobowiązań, jakie państwo musiało zaciągnąć, aby zrównoważyć swoje wydatki z dochodami.
